EPB en EPC. Slechts één letter verschil, maar een compleet ander verhaal. Daarom splitsen we dit blog in twee delen om jou haarfijn het verschil tussen EPB en EPC uit te leggen. In het eerste deel geven we alle EPB-geheimen prijs, waarna we in het volgende deel dieper in de EPC-wereld duiken. Zo kunnen we aan het einde van de blog het verschil tussen EPB en EPC handig verduidelijken, zodat jij na het lezen precies weet wat er met deze twee termen bedoeld wordt.

EPB – Energie Prestatie en Binnenklimaat

Wat is epb?

EPB betekenis: Energie Prestatie en Binnenklimaat

EPB is een wet met betrekking tot de energieprestatie-eisen van een woning, met als doel een betere ventilatie en isolatie van woningen te realiseren. Het moet worden gezien in het kader van de initiatieven van de Europese Gemeenschap met betrekking tot de klimaatverandering (het verminderen van de CO2-uitstoot) en de veiligheid van de energievoorziening.

Het is dus een wettelijke norm waaraan jouw woning met voldoen. Deze norm wordt ook in de loop der jaren strenger. Ze wordt bijgesteld rekening houdend met de economische en technologische mogelijkheden van het moment.

De norm heeft betrekking op onder andere de volgende onderdelen:

• Thermische isolatie: isolatie van de gevel, het dak en buitenschrijnwerk.
• Energieprestaties: hoeveel energie mag worden verbruikt voor het verwarmen van de woning. Energie-efficiëntie is heel belangrijk binnen het EPB.
• Binnenklimaat: woningen moeten worden voorzien van een centraal ventilatiesysteem. Zo’n binnenklimaatventilatie zal zorgen voor meer energiebesparing. Immers als je enkel kunt ventileren door de ramen open te zetten, gaat er veel energie verloren.
• Toepassingen van hernieuwbare energie: denk aan zonnepanelen, warmtepomp en zonneboilers.

Hoe zorg je er nu voor dat deze norm ook in de praktijk wordt toegepast? Hiervoor dient de opmaak van het EPB-attest. Hierbij worden 3 stappen doorlopen:

• Controleren welke maatregelen moeten worden genomen
• Erop toezien dat deze daadwerkelijk worden uitgevoerd.
• De gerealiseerde maatregelen indienen bij de overheid.

Meer over deze stappen vind je in het onderdeel ‘wat lees ik in een EPB-attest?’

Alleen een erkende EPB-verslaggever mag het attest opstellen. Het doel van het EPB-attest is om tot een definitief rapport te komen dat beschrijft hoe het bouwproject in werkelijkheid is uitgevoerd op het gebied van de energieprestatie en binnenklimaat.

Is een EPB verplicht?

Bij nieuwbouw: altijd.

Bij renovatie: enkel wanneer er een vergunningsplicht is. En dan wordt er nog een onderscheid gemaakt tussen een energetische renovatie en een gewone renovatie. Bij een energetische renovatie zijn de eisen strenger. Wanneer spreken we van een energetische renovatie? Als je de technische installaties vervangt én als je minstens 75 percent van de buitenschil van je woning isoleert.

Wat lees ik in het EPB-attest?

Het EPB-attest komt tot stand in een aantal voorbereidende stappen en is dus veel meer dan slechts een eenmalig plaatsbezoek.

• Opstellen en indienen startverklaring: de startverklaring bevat onder andere welke maatregelen getroffen zullen worden genomen om aan de EPB-normen te voldoen. Minstens 8 dagen voordat de werkzaamheden beginnen, moet de verslaggever de startverklaring indienen bij het Vlaams Energieagentschap.
• Opvolgen werkzaamheden: de verslaggever volgt het project op en bekijkt onder andere welke materialen en installaties gebruikt worden. Als de verslaggever vermoedt dat de normen niet worden behaald, stuurt hij of zij bij waar nodig.
• Opstellen en inzenden EPB-aangifte: aan het einde van de werken, stelt de verslaggever de EPB-aangifte op met het softwarepakket van de overheid. De verslaggever vult verschillende parameters in op basis van wat er daadwerkelijk is uitgevoerd tijdens de werken. Na het voltooien van de berekening wordt de gerapporteerde situatie in de EPB-software vergeleken met de geldende EPB-eisen.
• Resultaat EPB-aangifte: de EPB-aangifte meldt de resultaten en geeft aan of er voldaan is aan de EPB-eisen of niet, en hoe groot de eventuele afwijking zijn. De EPB-aangifte beschrijft enkel de nieuwe of vernieuwde delen van het gebouw. De bestaande, niet verbouwde delen van het gebouw worden niet opgenomen in de EPB-aangifte.

Wat is een goede of slechte EPB-waarde?

Het gaat niet letterlijk over een exact getal dat aangeeft of de EPB-waarde goed of slecht is. Het gaat erom of je aan het geheel van de verschillende eisen voldoet. En dat blijkt dan uit het resultaat van de bovengenoemde EPB-aangifte.

Wil je meer weten over de verschillende eisen? Check dan de website van de overheid.

Als de woning niet voldoet aan de EPB-eisen, wordt een administratieve boete opgelegd aan de bouwheer. Ook als in het tussentijds proces bepaalde termijnen niet gerespecteerd worden, riskeer je een boete. Die boetes zijn eenmalig. Het gaat dus niet om een jaarlijkse heffing. Indien de verslaggeving niet correct is uitgevoerd, wordt de verslaggever beboet.

Het is niet haalbaar om in deze blog een gemiddelde boete som te vermelden, juist omdat er zoveel varianten zijn die dan ook nog samenhangen met het volume dat je verbouwt.

Wil je meer weten over de verschillende soorten boetes? Check dan de website van de overheid.

Wat kost het opstellen van een EPB-attest?

Het opstellen van het EPB-attest omvat 3 loten:

Het eigenlijk attest

Dit moet dus verplicht worden opgesteld door een officiële EPB-verslaggever. Reken op een bedrag tussen de 650 à 1000 euro bij een renovatie, afhankelijk van de aard en omvang van je project.

Verwerken van advies in ontwerpplannen

Dit wordt gedaan door je ontwerper of architect. Wij schatten hier een bedrag van ongeveer 350 euro voor.

Het verzamelen van de nodige stavingsstukken

Dit wordt gedaan door je ontwerper of architect. Je kunt dit ook zelf doen door technische fiches van de gebruikte materialen op te zoeken. Wij schatten hier een bedrag van ongeveer 350 euro voor.

Een EPB-attest kost dus in totaal tussen de 1.350 en de 1.700 euro.

EPC – Energie Prestatie Certificaat

Wat is EPC?

EPC betekenis: Energie Prestatie Certificaat

Het EPC-attest of Energieprestatiecertificaat geeft een indicatie van de energieprestatie van een woning, wooneenheid of gebouw. Het duidt aan hoeveel het primaire energieverbruik bedraagt per vierkante meter vloeroppervlak (in kW/m²). Met primair wordt bedoeld dat het verbruik van huishoudelijk toestellen buiten beschouwing wordt gelaten.

Wat speelt een rol bij de berekening van de EPC-waarde? We zetten het even op een rij:

• Bouwjaar van de woning: vaak heeft een oudere woning een hogere EPC-score. Een woning uit 1970 kan een EPC van 500 hebben, terwijl een recente woning vaker een EPC van minder dan 200 heeft.
• Soort woning: het kan gaan om een vrijstaand huis, een halfvrijstaand huis, een rijhuis of een appartement. Een appartement heeft bijvoorbeeld minder gevels waarlangs energie verloren kan gaan en heeft dus ook een lagere EPC-score.
• Soort verwarmings– en warmwaterinstallatie: het verbruik hangt af van het soort installatie: elektrisch, gas of stookolie.
• Isolatie: hoe beter jouw woning geïsoleerd is (dak, ramen, vloer, muren, etc.), hoe minder energie je verliest.
• Zonnepanelen en zonneboiler: zowel zonnepanelen als een zonneboiler leveren een lagere EPC-waarde op. Je voorziet jouw huis namelijk zelf van groene energie en warm water (voor sanitair water en mogelijk ook voor verwarming).

Een EPC-attest kan enkel opgemaakt worden door een erkend energiedeskundige en verloopt als volgt:

• Keuringsbezoek: de energiedeskundige komt langs en keurt de woning volgens een vast inspectieprotocol. De keuring duurt ongeveer een halve dag.
• Verzamelen bewijsstukken: voor bepaalde onderdelen kan de keurder ter plaatse vaststellingen doen. Het onderwerp van de studie dient dan wel zichtbaar te zijn met het blote oog. Voor andere zaken dien je zelf bewijsstukken voor te leggen. Bijvoorbeeld aan de hand van foto’s op het moment dat bijvoorbeeld isolatie werd geplaatst. Kunnen er geen vaststellingen worden gedaan, dan gaat men ervan uit dat het onderdeel niet aanwezig is.
• Invoer van data: voor het opstellen van een EPC-attest wordt een speciaal softwareprogramma gebruikt dat werd uitgebracht door het VEA (Vlaams Energie-Agentschap). Elk energiedeskundige gebruikt hetzelfde programma.
• Opmaak van het attest: de energiedeskundige maakt het attest op, ondertekent het en bezorgt het per post aan jou.

Het is dus belangrijk om bij een renovatie de benodigde stukken te verzamelen, zoals bijvoorbeeld video’s, foto’s en facturen. Als je ooit een EPC-attest wilt laten opmaken, beschik je zo over de nodige bewijzen.

Is een EPC verplicht?

Er is enkel een verplicht EPC-attest wanneer je een woning, wooneenheid of gebouw te koop of te huur zet. Dus blijf je gewoon in je woning, dan heb je geen verplichtingen op het gebied van EPC.

Koop je vanaf heden een bestaande woning dan is er wel een verplichting om naar een bepaald EPC label toe te werken. Hierover lees je meer in het onderdeel ‘Wat is een slechte EPC-waarde’.

Wat lees ik in het EPC-attest?

Het attest bevat een energiescore. De score is een berekening van het jaarlijks energieverbruik per vierkante meter (kilowattuur per vierkante meter, per jaar). Hoe lager het getal, hoe energie-efficiënter de woning.

Aan die scores worden letter-labels gelinkt: A+, A, B, C, D, E, F, G.
A+ staat voor een uiterst energiezuinige woning, G voor een allerminst energiezuinige woning.Deze labels worden ook weergegeven aan de hand van een kleurenbalk: van A+ in het groen tot F in het rood.

Naast de score en het label bevat het EPC ook aanbevelingen en tips om de energiezuinigheid van het gebouw te verbeteren. Een EPC-attest voor een eengezinswoning bevat ook een kostenraming voor de nodige werken.

Wat is een goede EPC-waarde?

In het algemeen geldt de volgende regel: hoe lager de EPC-score en hoe groener het label, hoe beter jouw EPC-waarde.

Maar wat is nu een EPC-waarde voor jouw woning waar je tevreden mee kan zijn? We geven je graag de volgende richtcijfers per type woning mee:

• Appartement < EPC 100 (A label)
• Rijwoning <EPC 150 (B label)
• Open bebouwing < EPC 200 (B label)

Wat is een slechte EPC-waarde?

Een slechte EPC-waarde is E of F.  Er staan geen boetes op een hoge EPC-waarde. Er is ook geen specifieke EPC-norm of EPC-klasse die je moet behalen. Toch is het sterk aanbevolen om een hoge EPC-waarde te verlagen met behulp van energiebesparende maatregelen.

Wat wel geldt, is de renovatieverplichting sinds 2023. Als je in 2023 een energieverslindende woning of appartement koopt (energielabel E of F), ben je verplicht om binnen 5 jaar investeringen te doen zodat je woning minimaal EPC label D behaalt.

Voor de verhuur zijn er ook specifieke regels met betrekking tot de EPC-waarde, maar dit valt buiten de scope van dit blog.

Wat kost het?

Het laten opmaken van een EPC-attest varieert tussen 150 à 250 euro. Het tarief is afhankelijk van de grootte van de woning, of het nu gaat om een studio, over appartement, een rijwoning, een halfvrijstaand huis of een vrijstaand huis.

Tot slot

Het verschil tussen EPB en EPC? EPB heeft tot doel de bestaande situaties om te zetten naar een woning die aan de norm voldoet. Het EPC-attest analyseert de huidige situatie en geeft daar een score aan.

Lees ook:

• Alles over de 10-jarige aansprakelijkheid bij aannemers

• Huis verbouwen: wat komt er allemaal bij kijken?

• Met een masterplan naar je droomhuis