Een bouwovertreding zit soms in een klein hoekje. Veel overtredingen gebeuren namelijk onbewust, omdat huiseigenaren niet altijd weten wanneer ze wel of geen vergunning nodig hebben voor bepaalde bouwwerken. Sta jij aan het begin van een bouw- of renovatieproject? Dan is het verstandig om je hierin te verdiepen, zodat je geen risico loopt op boetes of andere vorderingen. In dit blog leggen we uit wat een bouwovertreding is, wat de mogelijke gevolgen zijn, en hoe je dit kunt voorkomen.
Inhoud
Wat is een bouwovertreding?
Een bouwovertreding betekent dat je iets bouwt, sloopt of verbouwt zonder je aan de regels voor bouwen en ruimtelijke ordening te houden. Afhankelijk van de ernst van de overtreding wordt er dan gesproken van een bouwinbreuk of een bouwmisdrijf. Maar wat is eigenlijk het verschil tussen deze twee?
Een bouwinbreuk is een lichte overtreding, die vaak administratief wordt aangepakt, zonder strafrechtelijke gevolgen. Denk aan het plaatsen van een klein bijgebouw in je tuin, terwijl dit niet storend is voor omwonenden of de natuur.
Een bouwmisdrijf daarentegen is een ernstige overtreding die strafbaar is. Dit kan leiden tot boetes, herstelmaatregelen of gerechtelijke vervolging. Bijvoorbeeld: je bouwt een aanbouw zonder de vereiste omgevingsvergunning, terwijl die vergunning wel verplicht is volgens de wet. Kijk voor meer informatie over bouwmisdrijven op Vlaanderen.be.
Wat zijn de gevolgen van een bouwovertreding?
De gevolgen hangen af van de ernst van de overtreding. Een lichte inbreuk kan vaak opgelost worden via regularisatie, bijvoorbeeld door aanpassingswerken of het alsnog aanvragen van een vergunning.
Bij een bouwmisdrijf zijn de gevolgen echter zwaarder, waar we in dit blog dieper op ingaan. In dit geval kun je twee soorten vorderingen krijgen: een strafvordering en een herstelvordering.
Een strafvordering betekent dat je strafrechtelijk vervolgd kunt worden. Dat kan leiden tot een geldboete of een gevangenisstraf (al komt dat laatste nauwelijks voor).
Een herstelvordering komt vaak boven op de strafvordering. Hierbij eist de rechtbank dat de situatie wordt hersteld. Dit kan ook het geval zijn bij bouwinbreuken. Heeft de overtreding weinig impact heeft op de ruimtelijke ordening? Dan kan de rechter toestaan dat de constructie blijft, maar dat er wel een meerwaardevergoeding betaald dient te worden.
In alle andere gevallen moet het misdrijf worden hersteld, bijvoorbeeld door afbraak of het uitvoeren van aanpassingswerken. Besluit je hier geen gehoor aan te geven? Dan kan er een dwangsom per dag worden opgelegd, waardoor de kosten al snel flink op kunnen lopen.
Deze vorderingen zijn in principe niet meer mogelijk wanneer een bouwovertreding verjaard is, al zijn er wel uitzonderingen, waar we je hieronder meer over vertellen.
Meer weten over de gevolgen van een bouwovertreding? Kijk dan op Omgeving.Vlaanderen.be.
Wanneer verjaren bouwovertredingen?
In Vlaanderen bedraagt de verjaringstermijn voor bouwmisdrijven tien jaar. Dit betekent dat een bouwmisdrijf niet meer strafrechtelijk vervolgd kan worden wanneer deze termijn is verstreken. Ook het opleggen van herstelmaatregelen is dan in principe niet meer mogelijk. Let echter wel op dat de verjaring pag begint te lopen wanneer de overtreding is gestopt. Heb je bijvoorbeeld een pand gekocht en gebruik je het voor een andere bestemming dan wettelijk is toegestaan, zonder dat je hiervoor een bestemmingswijziging hebt aangevraagd? Dan begint de verjaring pas op de dag dat je dit gebruik beëindigt. Bijvoorbeeld: je hebt een woning verbouwd tot kapsalon en gebruikt deze nog steeds als kapsalon, zonder een bestemmingswijziging aan te vragen. Dan gaat het om een voortgezet misdrijf: de overtreding loopt gewoon door, ook na tien jaar. Kijk voor meer inforamtie op Omgeving.Vlaanderen.be.
Wat als je een huis koopt met een bouwovertreding?
Het kan gebeuren dat je een huis koopt met een mooie aanbouw, die door de vorige eigenaar is geplaatst. Wat jij misschien niet weet, is dat hiervoor nooit een vergunning is aangevraagd. Wat dan? Jij was hier immers niet van op de hoogte.
Toch geldt dat wanneer een vorige eigenaar een bouwovertreding heeft begaan en het huis vervolgens verkoopt, de overtreding verbonden blijft aan het gebouw. De bouwovertreding zit namelijk niet vast aan de persoon, maar aan het vastgoed zelf. Als nieuwe eigenaar kun je daardoor alsnog boetes ontvangen of worden verplicht tot herstel. Laat je dus altijd goed informeren vóór de aankoop van een woning.
Hoe voorkom je een bouwovertreding?
Wil jij graag een aanbouw, dakkapel of andere woninguitbreiding realiseren? Zorg er dan altijd voor dat je je goed informeert over wat er wel en niet mogelijk is binnen de regels voor bouwen en ruimtelijke ordening om onverwachte verrassingen te voorkomen.
Vond je dit blog interessant en wil je graag meer tips ontvangen, zodat je met een gerust hart aan je verbouwing kan beginnen? Schrijf je dan in voor ons webinar ‘Het Geheim Van Een Verbouwing Zonder Stress En Teleurstelling’.
Laat je jouw renovatie uitvoeren door een totaalpartner als InterieurKabinet? Dan word je hierin volledig ontzorgd. Wij onderzoeken de bouwvoorschriften van jouw gemeenten en regelen indien nodig een vergunning en alles wat daarbij komt kijken via onze partner-architect, zodat jij je hier niet over hoeft te bekommeren en kunt focussen op wat voor jou écht belangrijk is.